Çukurova Üniversitesi - Eğitim Öğretim Bilgi Sistemi

Transformatörler ve Doğru Akım (DA) elektrik makinelerinin yapılarının ve çalışma prensiplerinin kavranması, DA makinesi endüvi sargı şemalarının yapılarının anlaşılması, Transformatör ve DA makinelerinin farklı çalışma şekillerindeki hesaplamalarının yapılabilmesi, özel tip transformatörler ile özel tip DA makinelerinin tanıtılması.

Dersin İçeriği

DA Elektrik makineleri yapısı ve çalışma prensipleri, endüvi sarımı için gerekli hesaplamalar, endüvi sarım şemalarının çizimi, DA makinelerinde endüvi reaksiyonu ve komütasyon, DA jeneratörleri ve DA motorlarında paralel bağlama, DA motorlarında zıt elektro motor kuvvet (emk), DA motorlarında hız ayarı, DA motorlarında kayıplar verim, örnek problem çözümleri, özel tip DA makineleri, Transformatörlerin çalışma prensipleri, bir ve üç fazlı transformatörlerin yapıları, sargı bağlantıları, çalışma şekilleri, transformatörlerin paralel bağlanması, örnek problem çözümleri, özel tip transformatörler.

Dersin Öğrenme Kazanımları
1) Doğru akım elektrik makinalarının yapılarını, çalışma prensiplerini tanıma
2) Doğru akım makinesi endüvi sarımı için gerekli hesaplamaların yapılması ve farklı özellikteki sarım tiplerine ait şemalarının kavranması
3) DA jeneratörleri ve DA motorlarını farklı çalışma şekilleri ile verim hesaplarının öğrenilmesi
4) Transformatörlerin yapılarının, çalışma prensiplerinin tanınması
5) Bir ve üç fazlı transformatörlerin farklı bağlantı ve çalışma şekillerinin kavranması
6)
7)
8)
9)
10)
11)
12)
13)
14)
15)

DERSİN PROGRAM KAZANIMLARINA KATKISI
No	Temel öğrenme Kazanımları	Katkı Düzeyi
No	Temel öğrenme Kazanımları	1	2	3	4	5
1	Matematik, fen, bilgisayar bilimleri ve elektrik alanıyla ilgili temel kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olur.
2	Doğru ve alternatif akımda kullanılan devre elemanlarını tanır ve devre çözümlerini yapar.
3	Elektrik makinelerinin yapısı, çalışma prensibi, sarım şekilleri ve devreye bağlantılarını bilir.
4	Bilgisayar destekli devre tasarımı ve teknik çizim yapabilir.
5	Temel elektronik ve güç elektroniği elemanlarının çalışmasını bilir ve devre tasarımlarını yapar.
6	Otomatik kumanda sistemlerinin temel kavram ve elemanlarını bilir. PLC cihazları ile kumanda ve kontrol devrelerini çalıştırabilir.
7	Elektrik enerjisinin üretimi, iletimi ve dağıtımı temel kavramlarını bilir.
8	Uygulama alanlarında etkin çözümler üretir.
9	Elektrik alanındaki uygulamalar için gerekli teknikleri ve aygıtları etkin şekilde kullanır.
10	Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği ve yeni teknolojiler konularında gelişmeleri izleme becerisine sahip olur.
11	Etkin iletişim kurabilir ve alanındaki yenilikleri takip edebilecek düzeyde bir yabancı dil bilgisine sahip olur.
12	Bireysel sorumluluk alır ve takım çalışmasına yatkındır.
13	Temel bilgisayar kullanımı bilgisi ile birlikte, mesleğinin gerektirdiği yazılım ve donanımı kullanır.
14	İş güvenliği, işçi sağlığı, iş kazaları ile çevre koruma bilgisi ve kalite bilincine sahip olur.
15	Mesleki ve etik sorumluluk bilinci taşır.

DERS AKIŞI
Hafta	Konular	Ön Hazırlık	Yöntem
1	Mıknatıslık, manyetik akı, ve indükleme olayı, bir iletkende ve bobinde indüklenen elektro motor kuvvetin (emk) açıklanması, DA makinesinin yapısı, temel parçaları ve görevleri.	Dersle ilgili kaynakların okunması	Problem Çözme Deney / Laboratuvar Soru-Cevap Anlatım
2	Doğru akım(DA) jeneratöründe uyarma çeşitleri, seri, şönt ve kompunt uyarmalı jeneratör karakteristikleri, problem çözümleri.	Dersle ilgili kaynakların okunması	Problem Çözme Deney / Laboratuvar Soru-Cevap Anlatım
3	DA makinelerinde endüvi sargıları, endüvi sarım hesapları ve paralel sarımın özellikleri, paralel endüvi sarım şemaları.	Dersle ilgili kaynakların okunması	Problem Çözme Deney / Laboratuvar Soru-Cevap Anlatım
4	DA makinelerinde seri endüvi sargılarının özellikleri, seri endüvi sarım şemaları.	Dersle ilgili kaynakların okunması	Problem Çözme Deney / Laboratuvar Soru-Cevap Anlatım
5	DA motorunun çalışma prensibi, zıt emk, DA motorunda devir sayısı, devir yönünün değiştirilmesi, moment ve mekanik güç.	Dersle ilgili kaynakların okunması	Problem Çözme Deney / Laboratuvar Soru-Cevap Anlatım
6	DA motorunda boşta ve farklı yüklerde çalışma karakteristikleri, yol verme.	Dersle ilgili kaynakların okunması	Problem Çözme Deney / Laboratuvar Soru-Cevap Anlatım
7	DA motorunda kayıplar, frenleme ve verimin incelenmesi, örnek problem çözümleri.	Dersle ilgili kaynakların okunması	Problem Çözme Deney / Laboratuvar Soru-Cevap Anlatım
8	Ara Sınav	Dersle ilgili kaynakların okunması	Yazılı Sınav
9	Bir fazlı transformatörlerin yapıları ve çalışma prensipleri, sargılarda indüklenen emk'nın hesaplanması, dönüştürme oranı ve güç tanımları.	Dersle ilgili kaynakların okunması	Problem Çözme Deney / Laboratuvar Soru-Cevap Anlatım
10	Transformatör boşta ve yüklü çalışması, fazör diyagramları, eşdeğer devrelerinin elde edilmesi, demir ve bakır kayıpları, örnek problem çözümleri.	Dersle ilgili kaynakların okunması	Problem Çözme Deney / Laboratuvar Soru-Cevap Anlatım
11	Transformatörde regülasyon, kayıplar ve verim.	Dersle ilgili kaynakların okunması	Problem Çözme Deney / Laboratuvar Soru-Cevap Anlatım
12	Üç fazlı transformatörün çekirdek ve sargı yapıları, bağlantı grupları, gerilim, akım bağıntıları.	Dersle ilgili kaynakların okunması	Problem Çözme Deney / Laboratuvar Soru-Cevap Anlatım
13	Üç fazlı transformatörlerin paralel bağlanmaları ve yük dağılımı, örnek problem çözümleri.	Dersle ilgili kaynakların okunması	Problem Çözme Deney / Laboratuvar Soru-Cevap Anlatım
14	Oto transformatörleri, kaynak transformatörleri, gerilim ve akım (ölçü) trafoları	Dersle ilgili kaynakların okunması	Problem Çözme Deney / Laboratuvar Soru-Cevap Anlatım
15	Bir transformatörün gerilim ve frekans anma değerleri, görünür güç anma değeri, akım yükselme problemi ve transformatör etiketi	Dersle ilgili kaynakların okunması	Problem Çözme Deney / Laboratuvar Soru-Cevap Anlatım
16-17	Yarıyıl Sonu Sınavları	Dersle ilgili kaynakların okunması	Yazılı Sınav

KAYNAKLAR
Ders Notu
Diğer Kaynaklar

Bağımlılık ve Adli Bilimler Enstitüsü

Fen Bilimleri Enstitüsü

Sağlık Bilimleri Enstitüsü

Sosyal Bilimler Enstitüsü