Çukurova Üniversitesi - Eğitim Öğretim Bilgi Sistemi

Bu derste ağız terimi; ağız çalışmaları tarihi; Anadolu ve Rumeli ağızlarının sınıflandırılması; ağızlardaki ünlüler ve özellikleri; ağızlardaki ünsüzler ve özellikleri; ünlüler ve ünsüzlerle ilgili ses olayları; isim ve fiil çekimi; ağız metinlerinde sesbilgisi ve biçimbilgisi özelliklerinin belirlenmesi; yerel sözcüklerin belirlenmesi konuları anlatılmaktadır.

Dersin Öğrenme Kazanımları
1) Türkçenin ünlü ve ünsüzlerini bütün özellikleriyle tanır.
2) Ünlüler arasındaki geçişleri ve ara ünlüleri tanır.
3) Ünsüzlerin ötümlü ötümsüz karşılıklarını ve ses dönüşümlerini tanır.
4) Ses düşmesi, ötümlüleşme, ikiz ünlü, kaynaşma, benzeşme, göçüşme, vb. ses olaylarını kavrar.
5) Bölgeler arasındaki ağız farklılıklarını tanır.
6) Ağızlardaki sesleri kullanır.
7) Yöresel kelimeleri ve onların anlamlarını tanır.
8) Ağız metinlerini analiz eder.
9)
10)
11)
12)
13)
14)
15)

DERSİN PROGRAM KAZANIMLARINA KATKISI
No	Temel öğrenme Kazanımları	Katkı Düzeyi
No	Temel öğrenme Kazanımları	1	2	3	4	5
1	Türk Dili ve Edebiyatının tarihî ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar.
2	Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder.
3	Bağımsız veya grupla birlikte edebî metinler üzerinde çalışma yapabilme yeteneğine sahip olur.
4	Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili temel başvuru kaynaklarını tanır.
5	Türk Dili ve Edebiyatı alanına ilişkin literatür bilgisini kullanır.
6	Türk Dili ve Edebiyatına ilişkin bilgi ve becerisiyle eleştirel düşünce yetisini kullanır.
7	Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini öğrenir.
8	Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili disiplinler arasındaki etkileşimin farkında olur.
9	Dil ve edebiyat yöntemlerini kullanarak elde edilen sonuçları sözlü ve görsel olarak sunar.
10	Alanı ile ilgili kavramları anlayabilen, bilgi aktarabilen, meslektaşları ile iletişim kurabilen, entelektüel birikime sahip olur.
11	Türkçeyi etkin olarak kullanarak yazılı ve sözlü iletişim kurar.
12	Eleştirel ve yaratıcı düşünce yetisiyle akademik dürüstlük ilkelerine uygun davranır.
13	Yaşamı boyunca gerekli olabilecek temel bilgi ve beceriyi kullanarak geliştirir.
14	Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel değişim ve gelişim sürecine hâkim olur.
15	Türkolojinin sorunlarına çözüm üreterek gelişmesine katkı sağlar.
16	Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yeri ve önemini kavrar.
17	Okuma, dinleme, konuşma, akıcı ve estetik yazı yazma becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve tekniklerini kullanır.
18	Mesleki gelişimlerinin yanı sıra ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bilimsel, kültürel, sanatsal ve sosyal alanlarda eğitim gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir.

DERS AKIŞI
Hafta	Konular	Ön Hazırlık	Yöntem
1	Rize Ağzı.	Kaynak okuma	Anlatım Tartışma
2	Trabzon Ağzı.	Kaynak okuma	Anlatım Tartışma
3	Giresun, Ordu, Zonguldak Ağzı.	Kaynak okuma	Anlatım Tartışma
4	Ankara, Çankırı, Kırıkkale Ağızları.	Kaynak okuma	Anlatım Tartışma
5	Kırşehir, Yozgat, Sivas Kayseri Ağızları.	Kaynak okuma	Anlatım Tartışma
6	Nevşehir, Niğde, Karaman, Konya Ağızları	Kaynak okuma	Anlatım Tartışma
7	Burdur, Isparta, Burdur Ağızları.	Kaynak okuma	Anlatım Tartışma
8	Ara Sınav	Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi	Yazılı Sınav
9	Kütahya, Manisa, Denizli Ağzıları.	Kaynak okuma	Anlatım Tartışma
10	Muğla, Aydın, İzmir Ağızları.	Kaynak okuma	Anlatım Tartışma
11	Tekirdağ, Kırklareli, Edirne Ağızları	Kaynak okuma	Anlatım Tartışma
12	Kuzey Bulgaristan Türk Ağızları.	Kaynak okuma	Anlatım Tartışma
13	Florina Ağzı.	Kaynak okuma	Anlatım Tartışma
14	Kumanova Ağzı.	Kaynak okuma	Anlatım Tartışma
15	Genel değerlendirme.	Kaynak okuma	Anlatım Tartışma
16-17	Yarıyıl Sonu Sınavları	Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi	Yazılı Sınav

KAYNAKLAR
Ders Notu
Diğer Kaynaklar	Derleme Sözlüğü ve ağızlarla ilgili yayınlar 2-Mehmet Özmen, Anadolu ve Rumeli Ağızları (Metinler), Adana, 2008.

Bağımlılık ve Adli Bilimler Enstitüsü

Fen Bilimleri Enstitüsü

Sağlık Bilimleri Enstitüsü

Sosyal Bilimler Enstitüsü