Çukurova Üniversitesi - Eğitim Öğretim Bilgi Sistemi

Bu ders ile Türk dili tarihinde Çağataycanın klasik ve klasik sonrası dönemini Çağatayca içinde ayırıcı özellikleri ve diğer tarihi yazı dillerinden ayırt edici özellikleri ile tanıtmak amaçlanmaktadır.

Dersin İçeriği

Çağataycanın klasik döneminin klasik öncesi ve sonrası ile karşılaştırılarak değerlendirilmesi, Çağatayca sonrası gelişen yazı dillerinin değerlendirilmesi bu dersin içeriğini oluşturmaktadır.

Dersin Öğrenme Kazanımları
1) Çağataycanın klasik ve klasik sonrası döneminin dil ve edebiyatını daha önceki ve sonraki yazı dilleri ile karşılaştırarak yorumlar.
2) Öğrenci,Türkçenin z/ş kolunun 15. Yüzyıldan sonra iki ana yazı dilinden biri olan Çağatayca (Doğu Türkçesi) yazı dilinin klasik dönemini tanır.
3) Çağatay Türkçesinin klasik sonrasında sonra gelişen yazı dillerinin bu dönemle bağını kavrar.
4) Çağataycanın klasik öncesi ve klasik döneminin ses bilgisi, biçim bilgisi ve söz varlığını tanır.
5) Türk dilinin tarihi dönemlerinden Çağatay Türkçesinin klasik bir edebiyat yaratmasının temellerini tanır.
6) Çağatay Türkçesinin klasik ve klasik sonrası dönemi ile eş zamanlı Osmanlı Türkçesi arasındaki ilişkileri kavrar.
7) Dil ve tarih arasındaki ilişkiyi kavrar.
8) Çağatay Türkçesi ile aynı dönemde bir arada yaşayan Osmanlı Türkçesi arasındaki farklılıkları kavrar.
9)
10)
11)
12)
13)
14)
15)

DERSİN PROGRAM KAZANIMLARINA KATKISI
No	Temel öğrenme Kazanımları	Katkı Düzeyi
No	Temel öğrenme Kazanımları	1	2	3	4	5
1	Türk Dili ve Edebiyatının tarihî ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar.
2	Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder.
3	Bağımsız veya grupla birlikte edebî metinler üzerinde çalışma yapabilme yeteneğine sahip olur.
4	Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili temel başvuru kaynaklarını tanır.
5	Türk Dili ve Edebiyatı alanına ilişkin literatür bilgisini kullanır.
6	Türk Dili ve Edebiyatına ilişkin bilgi ve becerisiyle eleştirel düşünce yetisini kullanır.
7	Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini öğrenir.
8	Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili disiplinler arasındaki etkileşimin farkında olur.
9	Dil ve edebiyat yöntemlerini kullanarak elde edilen sonuçları sözlü ve görsel olarak sunar.
10	Alanı ile ilgili kavramları anlayabilen, bilgi aktarabilen, meslektaşları ile iletişim kurabilen, entelektüel birikime sahip olur.
11	Türkçeyi etkin olarak kullanarak yazılı ve sözlü iletişim kurar.
12	Eleştirel ve yaratıcı düşünce yetisiyle akademik dürüstlük ilkelerine uygun davranır.
13	Yaşamı boyunca gerekli olabilecek temel bilgi ve beceriyi kullanarak geliştirir.
14	Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel değişim ve gelişim sürecine hâkim olur.
15	Türkolojinin sorunlarına çözüm üreterek gelişmesine katkı sağlar.
16	Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yeri ve önemini kavrar.
17	Okuma, dinleme, konuşma, akıcı ve estetik yazı yazma becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve tekniklerini kullanır.
18	Mesleki gelişimlerinin yanı sıra ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bilimsel, kültürel, sanatsal ve sosyal alanlarda eğitim gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir.

DERS AKIŞI
Hafta	Konular	Ön Hazırlık	Yöntem
1	Çağataycanın klasik döneminin klasik öncesi ve sonrası ile karşılaştırılarak değerlendirilmesi, Çağatayca sonrası gelişen yazı dillerinin değerlendirilmesi	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
2	Ali Şir Nevayinin şiirlerinden seçilmiş matbu metinler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları, sözvarlığı çalışması	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
3	Ali Şir Nevayinin şiirlerinden seçilmiş matbu metinler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları, sözvarlığı çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
4	Ali Şir Nevayinin şiirlerinden seçilmiş matbu metinler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları, sözvarlığı çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
5	Ali Şir Nevayinin şiirlerinden seçilmiş matbu metinler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları, sözvarlığı çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
6	Ali Şir Nevayinin şiirlerinden seçilmiş matbu metinler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları, sözvarlığı çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
7	Babür Divanından basma ve yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi, söz varlığı çalışmaları.	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
8	Ara Sınav	Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi.	Yazılı Sınav
9	Babürün Vekayiiinden seçilmiş çevriyazılı metin üzerinde anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi , sözvarlığı çalışmaları.	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
10	Babürün Vekayiiinden seçilmiş çevriyazılı metin üzerinde anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi , sözvarlığı çalışmaları.	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
11	Şeybani Han Divanından seçilmiş çevriyazılı metin üzerinde anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi , sözvarlığı çalışmaları .	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
12	Ebul Gazi Bahadır Hanın Şecerei Terakime adlı eserinin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi çalışmaları.	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
13	Ebul Gazi Bahadır Hanın Şecerei Terakime adlı eserinin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim biigisi çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
14	Bayram Han ve Sufi Allahyarın şiirlerinden yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi , sözvarlığı çalışmaları.	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
15	Bayram Han ve Sufi Allahyarın şiirlerinden yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma, çevriyazı, anlama, ses bilgisi, biçim bilgisi , sözvarlığı çalışmaları.	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
16-17	Yarıyıl Sonu Sınavları	Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi.	Yazılı Sınav

KAYNAKLAR
Ders Notu
Diğer Kaynaklar

Bağımlılık ve Adli Bilimler Enstitüsü

Fen Bilimleri Enstitüsü

Sağlık Bilimleri Enstitüsü

Sosyal Bilimler Enstitüsü