Çukurova Üniversitesi - Eğitim Öğretim Bilgi Sistemi

Bu dersin amacı Türk dili tarihinde Karahanlı (Hakaniye) Türkçesi olarak değerlendirilen tarihi Türk yazı dilini diğer tarihi yazı dillerinden ayırt edici özellikleri ile tanıtmaktır.

Dersin İçeriği

Bu derste Karahanlı Türkçesi eserlerinin tanıtımı dönemin eserlerinin sesbilgisi biçimbilgisi sözvarlığı bakımından değerlendirilmesi Karahanlı tarihinin incelenmesi Karahanlı Türkçesinin öncesi ve sonrası ile karşılaştırılması kaynakça bilgisi Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları Divanü Lugatit Türkün yazma metninden şiirler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi sözvarlığı çalışmaları Atabetül Hakayıkın yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları Rylands satırlar arası Kuran Tercümesinin çevriyazısından seçilmiş bölümler üzerinde anlama söz varlığı ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları anlatılmaktadır.

Dersin Öğrenme Kazanımları
1) Öğrenci Türkçenin z/ş kolunun ilk islami yazı dili olan Karahanlı Türkçesini tanır.
2) Karahanlı Türkçesi döneminin dil ve edebiyatını eski Türkçe ile karşılaştırararak kavrar.
3) Karahanlı Türkçesinden sonra gelişen yazı dillerinin bu dönemle bağını kavrar.
4) Karahanlı Türkçesi dönemini ses bilgisi biçim bilgisi ve söz varlığı bakımından tanır.
5) Türk kültür tarihinin Karahanlı kesitini tanır.
6) Türkçenin sözvarlığının kaynak eserlerini tanır.
7) Günümüz Türk lehçelerinin sözvarlığı ile Karahanlı sözvarlığı arasındaki ilgileri ayırt eder.
8) Türk lehçelerinin dallanma ayrışma zamanları kavrar.
9) Dönem metinlerini çözümleyecek yorumlayacak birikimi oluşturur.
10)
11)
12)
13)
14)
15)

DERSİN PROGRAM KAZANIMLARINA KATKISI
No	Temel öğrenme Kazanımları	Katkı Düzeyi
No	Temel öğrenme Kazanımları	1	2	3	4	5
1	Türk Dili ve Edebiyatının tarihî ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar.
2	Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder.
3	Bağımsız veya grupla birlikte edebî metinler üzerinde çalışma yapabilme yeteneğine sahip olur.
4	Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili temel başvuru kaynaklarını tanır.
5	Türk Dili ve Edebiyatı alanına ilişkin literatür bilgisini kullanır.
6	Türk Dili ve Edebiyatına ilişkin bilgi ve becerisiyle eleştirel düşünce yetisini kullanır.
7	Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini öğrenir.
8	Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili disiplinler arasındaki etkileşimin farkında olur.
9	Dil ve edebiyat yöntemlerini kullanarak elde edilen sonuçları sözlü ve görsel olarak sunar.
10	Alanı ile ilgili kavramları anlayabilen, bilgi aktarabilen, meslektaşları ile iletişim kurabilen, entelektüel birikime sahip olur.
11	Türkçeyi etkin olarak kullanarak yazılı ve sözlü iletişim kurar.
12	Eleştirel ve yaratıcı düşünce yetisiyle akademik dürüstlük ilkelerine uygun davranır.
13	Yaşamı boyunca gerekli olabilecek temel bilgi ve beceriyi kullanarak geliştirir.
14	Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel değişim ve gelişim sürecine hâkim olur.
15	Türkolojinin sorunlarına çözüm üreterek gelişmesine katkı sağlar.
16	Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yeri ve önemini kavrar.
17	Okuma, dinleme, konuşma, akıcı ve estetik yazı yazma becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve tekniklerini kullanır.
18	Mesleki gelişimlerinin yanı sıra ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bilimsel, kültürel, sanatsal ve sosyal alanlarda eğitim gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir.

DERS AKIŞI
Hafta	Konular	Ön Hazırlık	Yöntem
1	Karahanlı Türkçesi eserlerinin tanıtımı dönemin eserlerinin sesbilgisi biçimbilgisi sözvarlığı bakımından değerlendirilmesi	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
2	Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
3	Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
4	Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlamı ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
5	Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
6	Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
7	Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
8	Ara Sınav	Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi.	Yazılı Sınav
9	Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
10	Kutadgu Biligin yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
11	Atabetül-Hakayıkın yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
12	Atabetül Hakayıkın yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
13	Atabetül Hakayıkın yazma metninden seçilmiş bölümler üzerinde okuma çevriyazı anlama ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
14	Rylands satırlar arası Kuran Tercümesinin çevriyazısından seçilmiş bölümler üzerinde anlama söz varlığı ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
15	Rylands satırlar arası Kuran Tercümesinin çevriyazısından seçilmiş bölümler üzerinde anlama söz varlığı ses bilgisi biçim bilgisi çalışmaları	kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
16-17	Yarıyıl Sonu Sınavları	Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi.	Yazılı Sınav

KAYNAKLAR
Ders Notu
Diğer Kaynaklar

Bağımlılık ve Adli Bilimler Enstitüsü

Fen Bilimleri Enstitüsü

Sağlık Bilimleri Enstitüsü

Sosyal Bilimler Enstitüsü