Çukurova Üniversitesi - Eğitim Öğretim Bilgi Sistemi

Dille ilgili temel kavramlar, dünya dilleri arasında Türkiye Türkçesinin durumu, Türk Dili Tarihi içinde Türkiye Türkçesinin durumu, sesbilgisiyle ilgili temel kavramlar, Türkçenin sesbilgisi, ünlüler ve ünsüzler, ünlü ve ünsüzlerle ilgili ses olayları, Türkiye Türkçesinin morfolojik özellikleri, Türkiye Türkçesinde sözcük yapımı kuralları, ek-kök birleşmeleri ve yapım ekleri dersin içeriğini oluşturmaktadır.

Dersin Öğrenme Kazanımları
1) Türkiye Türkçesinin Türk dili tarihindeki yeri ve sınırını tespit tanır.
2) Türk dilinin özelliklerini örneklerle zenginleştirilerek tanır.
3) Ses ve ses organları, Türkçenin sesleri, Türkçedeki ünlü sesler ve özelliklerini kavrar.
4) Büyük ünlü uyumunu kavrar.
5) Küçük ünlü uyumunu kavrar
6) Büyük ve küçük ünlü uyumlarını örnekler üzerinde uygular.
7) Dilimizin özelleri ve eklerini tanır.
8) Fiilimsileri kavrar
9)
10)
11)
12)
13)
14)
15)

DERSİN PROGRAM KAZANIMLARINA KATKISI
No	Temel öğrenme Kazanımları	Katkı Düzeyi
No	Temel öğrenme Kazanımları	1	2	3	4	5
1	Türk Dili ve Edebiyatının tarihî ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar.
2	Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder.
3	Bağımsız veya grupla birlikte edebî metinler üzerinde çalışma yapabilme yeteneğine sahip olur.
4	Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili temel başvuru kaynaklarını tanır.
5	Türk Dili ve Edebiyatı alanına ilişkin literatür bilgisini kullanır.
6	Türk Dili ve Edebiyatına ilişkin bilgi ve becerisiyle eleştirel düşünce yetisini kullanır.
7	Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini öğrenir.
8	Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili disiplinler arasındaki etkileşimin farkında olur.
9	Dil ve edebiyat yöntemlerini kullanarak elde edilen sonuçları sözlü ve görsel olarak sunar.
10	Alanı ile ilgili kavramları anlayabilen, bilgi aktarabilen, meslektaşları ile iletişim kurabilen, entelektüel birikime sahip olur.
11	Türkçeyi etkin olarak kullanarak yazılı ve sözlü iletişim kurar.
12	Eleştirel ve yaratıcı düşünce yetisiyle akademik dürüstlük ilkelerine uygun davranır.
13	Yaşamı boyunca gerekli olabilecek temel bilgi ve beceriyi kullanarak geliştirir.
14	Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel değişim ve gelişim sürecine hâkim olur.
15	Türkolojinin sorunlarına çözüm üreterek gelişmesine katkı sağlar.
16	Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yeri ve önemini kavrar.
17	Okuma, dinleme, konuşma, akıcı ve estetik yazı yazma becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve tekniklerini kullanır.
18	Mesleki gelişimlerinin yanı sıra ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bilimsel, kültürel, sanatsal ve sosyal alanlarda eğitim gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir.

DERS AKIŞI
Hafta	Konular	Ön Hazırlık	Yöntem
1	Türkiye Türkçesinin Türk dili tarihindeki yeri ve sınırı.	Kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
2	Ses ve ses organları, Türkçenin sesleri, Türkçedeki ünlü sesler ve özellikleri.	Kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
3	Ünlülerle ilgili ses olayları ve sözcüklerin bu ses olaylarına göre değerlendirilmesi.	Kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
4	Türkçede ünsüzler ve özellikleri.	Kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
5	Ünsüzlerle ilgili ses olayları ve sözcüklerin bu ses olaylarına göre değerlendirilmesi.	Kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
6	Sesler ve ses olayları çerçevesinde Türkçenin sözvarlığı üzerine incelemeler.	Kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
7	Sesler ve ses olayları çerçevesinde Türkçenin sözvarlığı üzerine incelemeler.	Kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
8	Ara Sınav	Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi	Yazılı Sınav
9	Türkçede Sözcük oluşturma ve Türkçenin yapı bilgisi özellikleri.	Kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
10	İsimden isim yapan ekler.	Kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
11	İsimden fiil yapan ekler.	Kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
12	Fiilden isim yapan ekler.	Kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
13	Fiilden fiil yapan ekler.	Kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
14	Fiilimsiler.	Kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
15	Fiilimsiler.	Kaynak okuma	Anlatım Alıştırma ve Uygulama
16-17	Yarıyıl Sonu Sınavları	Kaynak okuma	Yazılı Sınav

KAYNAKLAR
Ders Notu
Diğer Kaynaklar	Muharrem Ergin , Türkçe Dil Bilgisi Neşe Atabay, S. Özel, İ. Kutluk, Sözcük Türleri Zeynep Korkmaz, Türkiye Türkçesi Grameri (Şekil Bilgisi)

Bağımlılık ve Adli Bilimler Enstitüsü

Fen Bilimleri Enstitüsü

Sağlık Bilimleri Enstitüsü

Sosyal Bilimler Enstitüsü