Çukurova Üniversitesi - Eğitim Öğretim Bilgi Sistemi

Bu ders ile İnsan dilinin ne olduğu konusunda salt dilbilgisel yaklaşımların yeterli olmadığını, bunun için dilbilimsel yöntemlere de başvurmak gerektiğini kavratmak amaçlanmaktadır.

Dersin İçeriği

Dilbiliminin tarihi ve tanımı, dilbilimin temel kavramlarının ve terminolojisinin tanıtılması bu dersin içeriğini oluşturmaktadır.

Dersin Öğrenme Kazanımları
1) Dilbilimin temel kavram ve terimlerini tanır.
2) Dilbilimin temel kuramları konusunu kavrar.
3) Dilbilim ile dilbilgisi arasındaki farklılık ve benzerlikleri kavrar.
4) Türkiyede dilbilim üzerine yapılmış genel çalışmaları tanır.
5)
6)
7)
8)
9)
10)
11)
12)
13)
14)
15)

DERSİN PROGRAM KAZANIMLARINA KATKISI
No	Temel öğrenme Kazanımları	Katkı Düzeyi
No	Temel öğrenme Kazanımları	1	2	3	4	5
1	Türk Dili ve Edebiyatının tarihî ve güncel malzemesini bilimsel yöntem ve kuramsal bilgiler yardımıyla kavrar.
2	Dil ve edebiyat malzemelerini karşılaştırmalı yöntemlerle analiz eder.
3	Bağımsız veya grupla birlikte edebî metinler üzerinde çalışma yapabilme yeteneğine sahip olur.
4	Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili temel başvuru kaynaklarını tanır.
5	Türk Dili ve Edebiyatı alanına ilişkin literatür bilgisini kullanır.
6	Türk Dili ve Edebiyatına ilişkin bilgi ve becerisiyle eleştirel düşünce yetisini kullanır.
7	Edebiyat, dil ve kültür ilişkisinin kuramsal temellerini öğrenir.
8	Türk Dili ve Edebiyatı ile ilgili disiplinler arasındaki etkileşimin farkında olur.
9	Dil ve edebiyat yöntemlerini kullanarak elde edilen sonuçları sözlü ve görsel olarak sunar.
10	Alanı ile ilgili kavramları anlayabilen, bilgi aktarabilen, meslektaşları ile iletişim kurabilen, entelektüel birikime sahip olur.
11	Türkçeyi etkin olarak kullanarak yazılı ve sözlü iletişim kurar.
12	Eleştirel ve yaratıcı düşünce yetisiyle akademik dürüstlük ilkelerine uygun davranır.
13	Yaşamı boyunca gerekli olabilecek temel bilgi ve beceriyi kullanarak geliştirir.
14	Türk Dili ve Edebiyatının tarihsel değişim ve gelişim sürecine hâkim olur.
15	Türkolojinin sorunlarına çözüm üreterek gelişmesine katkı sağlar.
16	Türk Dili ve Edebiyatının dünya dilleri ve edebiyatları arasındaki yeri ve önemini kavrar.
17	Okuma, dinleme, konuşma, akıcı ve estetik yazı yazma becerilerinin gelişimi için uygun yöntem ve tekniklerini kullanır.
18	Mesleki gelişimlerinin yanı sıra ilgi ve yetenekleri doğrultusunda bilimsel, kültürel, sanatsal ve sosyal alanlarda eğitim gereksinimlerini belirleyerek kendini sürekli geliştirir.

DERS AKIŞI
Hafta	Konular	Ön Hazırlık	Yöntem
1	Geleneksel sözdizimi yaklaşımı ve başlıca sözdizim kuramları	kaynak okuma	Anlatım Tartışma
2	Noam Chomsky, hayatı ve dilbilimdeki yeri	kaynak okuma	Anlatım Tartışma
3	Dilbilim yaklaşımları ve Noam Chomsky	kaynak okuma	Anlatım Tartışma
4	Dil edinim cihazı, derin yapı-yüzey yapı, mantıksal form-sesbilgisel form	kaynak okuma	Anlatım Tartışma
5	Üretici Dönüşümsel Dilbilgisi	kaynak okuma	Anlatım Tartışma
6	Yönetim ve Bağlama Teorisi, Evrensel Dilbilgisi	kaynak okuma	Anlatım Tartışma
7	Tipoloji ve dil evrenselleri	kaynak okuma	Anlatım Tartışma
8	Ara Sınav	Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi.	Yazılı Sınav
9	Metindilbilim	kaynak okuma	Anlatım Tartışma
10	Edimbilim	kaynak okuma	Anlatım Tartışma
11	Toplumdilbilim: Toplumsal değişkeler ve dil	kaynak okuma	Anlatım Tartışma
12	Toplumdilbilim: Toplumsal değişkeler ve dil	kaynak okuma	Anlatım Tartışma
13	Ruhdilbilim	kaynak okuma	Anlatım Tartışma
14	Sinirdilbilim	kaynak okuma	Anlatım Tartışma
15	Bilgisayarlı dilbilim	kaynak okuma	Anlatım Tartışma
16-17	Yarıyıl Sonu Sınavları	Anlatılan konuların ders notları ve kaynaklardan tekrar edilmesi.	Yazılı Sınav

KAYNAKLAR
Ders Notu
Diğer Kaynaklar

Bağımlılık ve Adli Bilimler Enstitüsü

Fen Bilimleri Enstitüsü

Sağlık Bilimleri Enstitüsü

Sosyal Bilimler Enstitüsü