Çukurova Üniversitesi - Eğitim Öğretim Bilgi Sistemi

Dil ailesi, Altay dilleri, Türk dili ve Türkçe kavramları ile Türkçenin tarihi dönemleri ve kaynaklarını, bu kaynaklarda Türkçenin öğretimine ilişkin bulguları öğrenir.

Dersin İçeriği

Dil aileleri, Altay dilleri teorisi, Türkçenin dünya dilleri sınıflamasındaki yeri; Türk dili ve Türkçe kavramları; Türk dilinin tarihi dönemleri ve kaynakları; tarihsel süreçte Türkçe öğretimi; Türkçenin tarihi kaynaklarında Türkçe öğretimine ilişkin bulgular.

Dersin Öğrenme Kazanımları
1) Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yerini anlatır.
2) Dil ailelerini açıklar ve Türk dilinin bunlar arasındaki yerini belirler.
3) Türk dilinin tarihi dönemlerini yorumlar ve bu dönemlerde yazılmış eserleri örnekler.
4) Türk dilinin tarihi dönemlerini dil bakımından ayırt eder.
5) Herhangi bir Türkçe lehçe veya şivesiyle yazılmış bir metni değerlendirir.
6) Türkçenin tarihi metinlerinde Türkçe öğretimine dair bulguları tespit eder.
7)
8)
9)
10)
11)
12)
13)
14)
15)

DERSİN PROGRAM KAZANIMLARINA KATKISI
No	Temel öğrenme Kazanımları	Katkı Düzeyi
No	Temel öğrenme Kazanımları	1	2	3	4	5
1	Dil eğitiminin temel kavram ve terimlerini açıklar.
2	Edebiyatın temel kavramlarını, Türk ve dünya edebiyatının başlıca yazar ve eserlerini bilir.
3	Türkçenin anlama (dinleme ve okuma) ve anlatma (konuşma ve yazma) becerilerini; bilişsel, duyuşsal ve psikomotor yönüyle bilir.
4	Dil becerilerinin geliştirilmesinde dil bilgisi ve dil bilimin yeri ve önemini belirler.
5	Türkçe öğretimi ile ilgili öğretim programları, öğretim strateji, yöntem ve teknikleri ile ölçme ve değerlendirme bilgisine sahiptir.
6	Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yerini, Türkçenin tarihî gelişimini ve bu gelişime bağlı olarak yaşanan değişimleri inceler.
7	Türkçe dil bilgisini (ses, şekil, yapı, anlam, köken, söz dizimi vb.) tüm alanlarıyla ayırt eder.
8	Dil becerilerini geliştirmeye yönelik etkinlikler tasarlar.
9	Tüm dil becerilerini (okuma, yazma, dinleme, konuşma) geliştirmeye yönelik yöntem ve teknikleri kuramsal ve uygulamalı olarak gerçekleştirir.
10	Türkçe dersi öğretim programlarını ve Türkçe öğretiminde kullanılan materyalleri (Türkçe ders kitapları, görsel ve basılı malzemeler, maketler vb.) çok yönlü (biçim, içerik vb.) ve eleştirel bir bakış açısıyla inceler.
11	Ana dili Türkçe olanlara, yabancılara, Türk soylulara ve iki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretiminin benzerlik ve farklılıklarını ayırt eder.
12	Cumhuriyet öncesi döneme ait Arap kökenli Türk alfabesiyle yazılı metinleri, Latin kökenli Türk alfabesine çevirir.
13	Soyut işlemler dönemine geçiş yapmış öğrencilerin dil öğrenme durumlarını ve okudukları kaynakları değerlendirir.
14	Türkçeyi sözlü ve yazılı iletişimde iyi ve doğru olarak kullanır.
15	Türkçe öğretiminde başvurulan mevcut ve yeni yaklaşım, yöntem, teknik ve stratejileri kullanır.
16	Türkçe öğretimine ilişkin kazandığı bilgi ve becerileri, okullarda gözlem ve uygulama boyutlarıyla ortaya koyar.
17	Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği bilgi ve becerileri Türkçe öğretmenliğine uyarlar.
18	Etkili iletişimin ögeleri olan empati, aktif dinleme, ben dili kullanımı ve çatışma çözme becerilerini vb. verimli bir şekilde gerçekleştirir.
19	Öğrencilerin seviyelerine uygun edebî ve öğretici metinleri Türk ve dünya edebiyatı ürünlerinden seçer.
20	Türkçe ve yabancı dilde bilişim ve iletişim teknolojilerini etkin olarak kullanır.

DERS AKIŞI
Hafta	Konular	Ön Hazırlık	Yöntem
1	Dil aileleri ve Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yeri	Kaynak eser çalışması.	Anlatım Soru-Cevap Alıştırma ve Uygulama Ödev
2	Dil Tipolojisi ve Türkçenin Tipolojik Özellikleri I	Kaynak eser çalışması.	Anlatım Soru-Cevap Alıştırma ve Uygulama Ödev
3	Dil Tipolojisi ve Türkçenin Tipolojik Özellikleri II	Kaynak eser çalışması.	Anlatım Soru-Cevap Alıştırma ve Uygulama Ödev
4	Altay dilleri teorisi ve Altay dilleri arasındaki benzerlikler, ilgiler I	Kaynak eser çalışması.	Anlatım Soru-Cevap Alıştırma ve Uygulama Ödev
5	Altay dilleri teorisi ve Altay dilleri arasındaki benzerlikler, ilgiler II	Kaynak eser çalışması.	Anlatım Soru-Cevap Alıştırma ve Uygulama Ödev
6	Türk dilinin ilk dönemleri En eski Türkçe ve İlk Türkçe çağı	Kaynak eser çalışması.	Anlatım Soru-Cevap Alıştırma ve Uygulama Ödev
7	Türk diliyle yazılmış ilk belgeler, ilk taşlar, Orhun Abideleri ve Eski Türkçe dönemi; Köktürkçe ve Uygurca dönemi	Kaynak eser çalışması.	Anlatım Soru-Cevap Alıştırma ve Uygulama Ödev
8	Ara Sınav	Yazılı sınav.	Yazılı Sınav
9	Karahanlılardan kalan eserler	Kaynak eser çalışması.	Anlatım Soru-Cevap Alıştırma ve Uygulama Ödev
10	Kıpçaklar, asıl ve diğer sahalardaki Kıpçak topluluklarının dilleri ve onlardan kalan eserler	Kaynak eser çalışması.	Anlatım Soru-Cevap Alıştırma ve Uygulama Ödev
11	Harezm ve Altınordu sahasından bize intikal edenler	Kaynak eser çalışması.	Anlatım Soru-Cevap Alıştırma ve Uygulama Ödev
12	Eski Anadolu Türkçesi	Kaynak eser çalışması.	Anlatım Soru-Cevap Alıştırma ve Uygulama Ödev
13	Çağatayca ve Çağataycanın önemli isimleri ve eserleri	Kaynak eser çalışması.	Anlatım Soru-Cevap Alıştırma ve Uygulama Ödev
14	Osmanlı Türkçesi ve Osmanlı Türkçesinden kalan eserler	Kaynak eser çalışması.	Anlatım Soru-Cevap Alıştırma ve Uygulama Ödev
15	Çağdaş Türk lehçelerinin ilk dönemleri	Kaynak eser çalışması.	Anlatım Soru-Cevap Alıştırma ve Uygulama Ödev
16-17	Yarıyıl Sonu Sınavları	Yazılı sınav.	Yazılı Sınav

KAYNAKLAR
Ders Notu
Diğer Kaynaklar

Bağımlılık ve Adli Bilimler Enstitüsü

Fen Bilimleri Enstitüsü

Sağlık Bilimleri Enstitüsü

Sosyal Bilimler Enstitüsü