Çukurova Üniversitesi - Eğitim Öğretim Bilgi Sistemi

Sözdizimi, Türkiye Türkçesi söz diziminin genel özellikleri-ilkeleri; belirtme öbekleri; cümle, cümlenin öğeleri, türleri, cümle çözümlemelerini uygulamalı olarak öğrencilere kavratmaktır.

Dersin İçeriği

Sözdizimi, Türkiye Türkçesi söz diziminin genel özellikleri-ilkeleri; belirtme öbekleri; cümle, cümlenin öğeleri, türleri, cümle çözümü.

Dersin Öğrenme Kazanımları
1) Türkiye Türkçesinin söz dizim özelliklerini, yapı ve anlam bakımından tanımlar.
2) Cümle içinde kelime gruplarını çözümler.
3) Cümle öğelerini örnekler üzerinde çözümler.
4) Anlamına göre cümleleri örnekler üzerinde çözümler.
5) Yüklemine göre cümleleri örnekler üzerinde çözümler.
6) Yapılarına göre cümleleri örnekler üzerinde çözümler.
7)
8)
9)
10)
11)
12)
13)
14)
15)

DERSİN PROGRAM KAZANIMLARINA KATKISI
No	Temel öğrenme Kazanımları	Katkı Düzeyi
No	Temel öğrenme Kazanımları	1	2	3	4	5
1	Dil eğitiminin temel kavram ve terimlerini açıklar.
2	Edebiyatın temel kavramlarını, Türk ve dünya edebiyatının başlıca yazar ve eserlerini bilir.
3	Türkçenin anlama (dinleme ve okuma) ve anlatma (konuşma ve yazma) becerilerini; bilişsel, duyuşsal ve psikomotor yönüyle bilir.
4	Dil becerilerinin geliştirilmesinde dil bilgisi ve dil bilimin yeri ve önemini belirler.
5	Türkçe öğretimi ile ilgili öğretim programları, öğretim strateji, yöntem ve teknikleri ile ölçme ve değerlendirme bilgisine sahiptir.
6	Türk dilinin dünya dilleri arasındaki yerini, Türkçenin tarihî gelişimini ve bu gelişime bağlı olarak yaşanan değişimleri inceler.
7	Türkçe dil bilgisini (ses, şekil, yapı, anlam, köken, söz dizimi vb.) tüm alanlarıyla ayırt eder.
8	Dil becerilerini geliştirmeye yönelik etkinlikler tasarlar.
9	Tüm dil becerilerini (okuma, yazma, dinleme, konuşma) geliştirmeye yönelik yöntem ve teknikleri kuramsal ve uygulamalı olarak gerçekleştirir.
10	Türkçe dersi öğretim programlarını ve Türkçe öğretiminde kullanılan materyalleri (Türkçe ders kitapları, görsel ve basılı malzemeler, maketler vb.) çok yönlü (biçim, içerik vb.) ve eleştirel bir bakış açısıyla inceler.
11	Ana dili Türkçe olanlara, yabancılara, Türk soylulara ve iki dilli Türk çocuklarına Türkçe öğretiminin benzerlik ve farklılıklarını ayırt eder.
12	Cumhuriyet öncesi döneme ait Arap kökenli Türk alfabesiyle yazılı metinleri, Latin kökenli Türk alfabesine çevirir.
13	Soyut işlemler dönemine geçiş yapmış öğrencilerin dil öğrenme durumlarını ve okudukları kaynakları değerlendirir.
14	Türkçeyi sözlü ve yazılı iletişimde iyi ve doğru olarak kullanır.
15	Türkçe öğretiminde başvurulan mevcut ve yeni yaklaşım, yöntem, teknik ve stratejileri kullanır.
16	Türkçe öğretimine ilişkin kazandığı bilgi ve becerileri, okullarda gözlem ve uygulama boyutlarıyla ortaya koyar.
17	Öğretmenlik mesleğinin gerektirdiği bilgi ve becerileri Türkçe öğretmenliğine uyarlar.
18	Etkili iletişimin ögeleri olan empati, aktif dinleme, ben dili kullanımı ve çatışma çözme becerilerini vb. verimli bir şekilde gerçekleştirir.
19	Öğrencilerin seviyelerine uygun edebî ve öğretici metinleri Türk ve dünya edebiyatı ürünlerinden seçer.
20	Türkçe ve yabancı dilde bilişim ve iletişim teknolojilerini etkin olarak kullanır.

DERS AKIŞI
Hafta	Konular	Ön Hazırlık	Yöntem
1	Söz diziminin temel kavramları, Türkiye Türkçesinin genel söz dizimi özellikleri	Kaynakça taraması.	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
2	Kelime Grupları I	Kaynakça taraması.	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
3	Kelime Grupları II	Kaynakça taraması.	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
4	Kelime Grupları III	Kaynakça taraması.	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
5	Kelime Grupları IV	Kaynakça taraması.	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
6	Cümlenin Ögeleri I	Kaynakça taraması.	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
7	Cümlenin Ögeleri II	Kaynakça taraması.	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
8	Ara Sınav	Yazılı Sınav	Yazılı Sınav
9	Cümlenin Ögeleri III	Kaynakça taraması.	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
10	Cümlenin Ögeleri IV	Kaynakça taraması.	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
11	Cümle Türleri I	Kaynakça taraması.	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
12	Cümle Türleri II	Kaynakça taraması.	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
13	Cümle Çözümlemeleri I	Kaynakça taraması.	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
14	Cümle Çözümlemeleri II	Kaynakça taraması.	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
15	Cümle Çözümlemeleri III	Kaynakça taraması.	Anlatım Alıştırma ve Uygulama Ödev
16-17	Yarıyıl Sonu Sınavları	Yazılı Sınav

KAYNAKLAR
Ders Notu
Diğer Kaynaklar

Bağımlılık ve Adli Bilimler Enstitüsü

Fen Bilimleri Enstitüsü

Sağlık Bilimleri Enstitüsü

Sosyal Bilimler Enstitüsü